Luật Thủ đô kỳ vọng tạo cơ chế bảo vệ cụ Rùa

“Nhiều người áp trách nhiệm cho lãnh đạo thành
phố nếu có vấn đề gì xảy ra với cụ Rùa nhưng không có quy định nào như
vậy. Có luật mới, những đối tượng như cụ Rùa sẽ được cả nước quan tâm…”.
Phó Chủ tịch UBND Hà Nội Vũ Hồng
Khanh phân trần khó khăn khi chưa có một đạo luật riêng đặc thù dành cho
Thủ đô. Dự án Luật Thủ đô vẫn mắc nhiều băn khoăn trong buổi thảo luận
sáng nay tại Thường vụ Quốc hội.
Không bán đất, Hà Nội, Chính phủ đều “bó tay”Lần tiếp thu, chỉnh lý Luật lần này đã cập nhật nhiều ý kiến của
các lần thảo luận góp ý trước đó về cơ chế, chính sách quản lý, thực
hiện quy hoạch thủ đô; quan điểm quản lý dân cư cũng như một số cơ chế
chính sách đặc thù khác. Theo đó, thẩm quyền xây dựng quy hoạch chung
được giao cho Bộ Xây dựng chủ trì, thẩm quyền phê duyệt thuộc Thủ tướng
Chính phủ sau khi trình QH thảo luận cho ý kiến. Quy định nhằm chia
trách nhiệm của TƯ đối với Thủ đô.

Để giải quyết thực trạng xây dựng lộn xộn không có quy hoạch tổng thế
hợp lý, vấn nạn nhà siêu mỏng, siêu méo, cao thấp, kiến trúc, màu sắc
rất khác nhau đang tồn tại, dự thảo Luật bổ sung quy định khi triển khai
các tuyến đường giao thông theo quy hoạch đã được duyệt, cơ quan có
thẩm quyền của thành phố phải đồng thời tổ chức thu hồi đất 2 bên đường.
Để tạo quỹ đất sạch cho thủ đô, dự thảo quy định diện tích đất, công
trình trên đất của các trường đại học, bệnh viện tuyến TƯ… sau khi di
dời khỏi nội thành phải giao lại cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản
lý, sử dụng theo quy hoạch.
Tuy nhiên, Phó Chủ tịch UBND thành phố Vũ Hồng Khanh khẳng định, Hà
Nội chưa bao giờ nhận lại đất theo phương cách này. Ông Khanh đề xuất
giao quyền cho các cơ quan, đơn vị di dời sử dụng đất, tài sản trên đất
của mình “bán làm vốn” để xây dựng cơ sở mới.
Chủ nhiệm UB các vấn đề xã hội Trương Thị Mai “gật đầu” cho rằng quy
định không phù hợp. Theo bà Mai, nếu quan điểm “lọc” bệnh viện tuyến TƯ
khỏi trung tâm thành phố thì chỉ hạn chế được bệnh viện công, còn khối
bệnh viện tư vẫn không giải quyết được vấn đề trong khi chủ trương chung
là giảm đầu tư vào bệnh viện tuyến TƯ để tăng cường cho y tế cơ sở.
Nhà nước cũng không thể can thiệp sâu vào việc giao trả đất mà nên để
cơ sở tự thương lượng với đơn vị phù hợp như trường hợp Bệnh viện Nhi
đồng TPHCM vừa qua bán đất nội thành cho doanh nghiệp xây trung tâm
thương mại để ra ngoại thành xây viện mới.
Phó Chủ nhiệm UB KH-CN&MT Nguyễn Đăng Vang nêu một loạt con số,
ĐH Xây dựng, ĐH Luật Hà Nội hiện chỉ đạt mức 0,6-0,8m2/sinh viên. Những
trường lớn như ĐH Kinh tế quốc dân cũng chỉ 2,8m2, ĐH Bách khoa chỉ hơn
4m2/sinh viên nhưng muốn đưa các trường ra ngoài như ĐH Quốc gia để xây
dựng được với quy mô 8m2/sinh viên cũng tốn hàng chục nghìn USD/người.
Không thể xóa bỏ tất cả các trường, các bệnh viện trong nội thành mà chỉ
có thể quản lý bằng hạn mức diện tích, điều kiện đảm bảo dịch vụ cũng
như không thể chặn dòng nhập cư bằng các biện pháp hành chính.
Theo ông Vang, tạo cơ chế đặc thù cho Hà Nội sẽ dễ “phạm” đến các
luật khác. Trong khi nới luật để đảm bảo quyền cư trú của người dân thì
thủ đô lại định quản chặt việc nhập khẩu. “Tôi biết ngay những cán bộ
cấp cao ở Hà Nội đã hơn 30 năm mà cũng mới chỉ làm được hộ khẩu khoảng
10 năm nay, còn mấy chục năm toàn ở đậu ăn nhờ” - ông Vang nhấn nhá.
Chủ nhiệm UB Pháp luật Nguyễn Văn Thuận phân trần, việc di chuyển các
đơn vị không thể làm theo cơ chế vốn - tài chính vì đất đai cần thống
nhất quản lý, không thể coi là một loại tài sản thả sức mua bán mà Hà
Nội phải kiểm soát được toàn diện đất của mình.
Phó chủ tịch UBND thành phố “bật” lại: “Hà Nội không thể nhận lại đất
thuộc quyền sử dụng của các cơ quan TƯ di chuyển vì thành phố lấy đâu
tiền đền bù; còn nếu buộc họ đi không thì Chính phủ cũng không bao giờ
lo đủ kinh phí cho họ đi xây dựng cơ sở mới”. TƯ cần chia trách nhiệm bảo vệ cụ Rùa


Về vấn đề thẩm quyền, trách nhiệm xây dựng quy hoạch thủ đô, Chủ
nhiệm UB dân tộc Ksor Phước tỏ ý băn khoăn vì với với nhiều điều luật
như trong dự thảo sẽ “khó mà kiểm điểm Hà Nội”: “Sau này UBND, HĐND
thành phố có sai cũng khó ai động vào được vì còn liên quan đến Chính
phủ, Quốc hội. Mà những việc Quốc hội có ý kiến nói thế nhưng quan điểm
Chính phủ khác cũng không phân giải thế nào, ai đúng ai sai.
Ông Phước dẫn chứng, việc tranh cãi xung quanh vị trí trung tâm hành
chính trong bản Quy hoạch chung vừa qua thể hiện sự chồng chéo tầng tầng
lớp lớp trong quản lý mà trách nhiệm của thành phố không rõ, thẩm quyền
của Quốc hội cũng không rõ khi mà thẩm quyền này chỉ dừng lại ở việc
cho ý kiến, nếu Chính phủ không nghe thì… cũng chịu.
Ông Thuận thú nhận “quả thật chưa yên tâm với những cơ chế xây dựng
trong luật”, dù đã được tiếp thu, chỉnh lý nhiều lần. Vấn đề lớn nhất
đặt ra theo ông Thuận là quy định trách nhiệm xây dựng thủ đô sao để
tránh tư duy nhiệm kỳ, để có thể đưa hẳn vào luật quy định Trung tâm
hành chính – chính trị quốc gia ở đâu để hàng trăm năm sau không phải
bàn việc đưa lên Ba Vì hay để ở Ba Đình. Chủ nhiệm UB pháp luật đề nghị
tạm dừng dự án luật để sang nhiệm kỳ QH mới làm tiếp cho chỉn chu.
Phó Chủ tịch UBND thành phố một lần nữa nhấn mạnh tính cấp thiết của
việc xây dựng luật đối với Hà Nội. Ông Khanh nêu ví dụ: “Cụ Rùa đã tồn
tại hàng trăm năm nay nhưng chưa có quy định nào bảo vệ cụ. Nhiều người
áp trách nhiệm cho lãnh đạo thành phố nếu có vấn đề gì xảy ra với cụ
nhưng không có quy định nào như vậy. Việc quản lý di tích Cổ Loa cũng
đang vấp những vấn đề tương tự. Có luật mới, những đối tượng này sẽ được
cả nước quan tâm…”.
Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu “phán quyết” tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự án Luật thủ đô để đưa ra Quốc hội kỳ tới.