Bắt đầu nới lỏng tiền tệ

by **Việt Dũng** Sat Nov 08, 2008 2:18 pm

Sau mười tháng giữ tỉ lệ dự trữ bắt buộc ở mức cao để thắt chặt tiền tệ, lần đầu tiên Ngân hàng Nhà nước đã giảm tỉ lệ này để chủ động ngăn ngừa suy giảm kinh tế: VND giảm 1%, ngoại tệ giảm 2%. Lãi suất cơ bản được giảm thêm lần thứ hai trong vòng hai tuần, từ 13% còn 12%, áp dụng từ ngày 5-11.

Chạy “vắt giò” giảm lãi suất huy động

Quyết định của Ngân hàng (NH) Nhà nước đã buộc các NH phải ngồi tính lại LS huy động. Từ hôm nay 4-11, những NH còn neo LS huy động ở mức cao sẽ phải đưa xuống thấp. Theo tính toán của các chuyên gia, LS huy động 17%/năm mà một số NH đang áp dụng sẽ chỉ còn là “cổ tích”, vì trần LS cho vay chỉ còn 18% trong khi NH còn phải chịu các khoản dự trữ bắt buộc. Cần biết trước đây hồi tháng 5-2008, khi LS cơ bản là 12%, trần LS cho vay 18% thì LS huy động của các NH kỳ hạn 12 tháng cũng chỉ 13-14%/năm.

Dự báo LS huy động sẽ giảm mạnh và đều ở tất cả các kỳ hạn, có thể chỉ còn 12-15%/năm cho các kỳ hạn. Một số NH thương mại nhà nước dự kiến áp dụng LS huy động kỳ hạn 3-12 tháng chỉ còn 12-14%/năm thay cho mức đang áp dụng 15%/năm. Tuy nhiên, mức này cũng khá cao vì trước đó một số NH như Eximbank, Á Châu… dự báo được việc giảm LS cơ bản nên đã mạnh tay đưa LS huy động kỳ hạn 12 tháng xuống chỉ còn 13-13,2%.

Một số NH nhận định lần giảm LS huy động này sẽ không còn tình trạng ngó nhau để giảm LS, vì thực tế các NH đang thừa vốn và buộc phải giảm LS huy động khi trần LS cho vay đã và sẽ còn được giảm thêm.

Một chuyên gia NH nhận định chỉ trong thời gian chưa đầy hai tuần, NH Nhà nước đã đưa trần LS cho vay giảm đến gần 15%, LS cho vay thực tế với một số trường hợp đã giảm gần 25% là một cố gắng lớn. So với khi còn lạm phát cao thì LS cho vay đã “quá rẻ” nhưng tình hình nay đã khác, kinh tế thế giới đang khó khăn, vì thế LS này vẫn khá cao. Do vậy LS tới đây sẽ còn giảm thêm, vấn đề là thời gian.

Điều chỉnh thời gian trả nợ: NH - DN hài lòng

Trần lãi suất cho vay chỉ còn 18%/năm - Ảnh: Thanh Đạm
Hầu hết các NH và doanh nghiệp (DN) đều cảm thấy “nhẹ nhõm” khi NH Nhà nước có chủ trương cho NH được điều chỉnh thời gian trả nợ cho những trường hợp gặp khó khăn do nguyên nhân khách quan.

Theo nhiều DN, thời gian qua họ gặp khó khăn do NH liên tục thúc ép trả nợ vay. Các khoản nợ vay này được dùng để mua vật tư, nguyên vật liệu, hàng hóa trong thời gian thị trường nóng sốt, nay giá giảm, sức mua lại chậm dẫn đến hàng hóa tồn đọng. Nếu bán chịu lỗ để trả nợ NH thì xem như “hết đời” DN. Chưa kể nếu NH chuyển nợ quá hạn thì DN càng khó khăn bội phần do phải chịu LS quá hạn cao hơn. Nay được điều chỉnh thời gian trả nợ thì DN có thể xoay trở để duy trì sản xuất kinh doanh và trả nợ NH.

Nhiều NH cho biết DN đã bị kẹt vì những nguyên nhân khách quan đến từ cuộc khủng hoảng tài chính khu vực, trước đó là đợt sốt giá hàng hóa trên toàn thế giới và tình trạng siết tín dụng. Thời gian qua, khi tín dụng được mở ra nhưng NH ngại hỗ trợ DN vì lo có thể bị quy trách nhiệm khi không tập trung thu hồi nợ của những DN không trả nợ đúng hạn.

Một số chuyên gia nhận định với chủ trương này, các DN có thêm khoảng thời gian để “thở”, giảm bớt áp lực thu nợ, xử lý tài sản từ phía NH.

Các chuyên gia cho rằng việc điều chỉnh thời gian trả nợ phải làm chặt chẽ, nhưng cũng nên mở rộng đối tượng, kể cả với một số dự án bất động sản vì nhiều dự án có khả năng trả nợ nhưng vẫn bị “kẹt” do nhiều yếu tố khách quan tác động vào.

Giải thích về quyết định này, NH Nhà nước cho rằng mục đích là tạo điều kiện cho NH đảm bảo khả năng huy động và thanh toán, kinh doanh an toàn, hiệu quả, giảm LS cho vay, đồng thời tạo điều kiện cho DN và hộ sản xuất tiếp cận vốn vay NH, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh phát triển.

* Theo quyết định ngày 3-11 của NH Nhà nước, LS cơ bản giảm từ 13% còn 12%/năm, LS tái cấp vốn từ 14% còn 13%/năm, LS chiết khấu từ 12% còn 11%/năm, dự trữ bắt buộc VND giảm 1% (tiền gửi dưới 12 tháng từ 11% còn 10%, trên 12 tháng từ 5% còn 4%), ngoại tệ giảm 2% (dưới 12 tháng từ 11% còn 9%/năm, trên 12 tháng từ 5% còn 3%).

* NH Nhà nước yêu cầu các NH thực hiện cơ cấu lại thời gian trả nợ theo quyết định 783 đối với các khoản vay không trả nợ đúng hạn do tác động của cuộc khủng hoảng tài chính thế giới làm sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, chậm tiêu thụ và xuất khẩu sản phẩm, ứ đọng hàng hóa như gạo, ximăng, sắt…

Theo quyết định 783 ban hành năm 2005 cho phép NH được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ gốc, lãi nếu khách hàng không trả nợ gốc, lãi đúng hạn, nếu NH đánh giá khách hàng có khả năng trả nợ trong các kỳ hạn tiếp theo. Trường hợp khách hàng không có khả năng trả hết nợ gốc, lãi nhưng NH đánh giá có khả năng trả nợ trong một khoảng thời gian nhất định sau thời hạn cho vay, thì cũng xem xét cho gia hạn nợ với thời hạn phù hợp với nguồn trả nợ của khách hàng...

* Ông Nguyễn Văn Đạo (giám đốc Công ty Godaco - Gò Dầu, Tiền Giang):

Giảm thêm vẫn tốt hơn

So với vài tháng trước, thị trường xuất khẩu của công ty đã sụt giảm khoảng 30% do ảnh hưởng của khủng hoảng tài chính, người dân thắt chặt chi tiêu. Giá xuất khẩu cũng rớt. Dù là tháng cuối năm nhưng đơn đặt hàng rất ít, do vậy DN phải gói ghém lại. Nếu NH giảm thêm LS thì tốt cho DN.

* Ông Nguyễn Phước Thanh (tổng giám đốc Vietcombank):

Lãi suất không phải là tất cả

Đến thời điểm này, tín dụng của Vietcombank chỉ tăng khoảng 14%/năm so với cuối năm ngoái trong khi mức cho phép là 30%. DN phải đối mặt cùng lúc với khó khăn cả trong lẫn ngoài nước nên đều thu hẹp sản xuất vì không tìm được đầu ra, thị trường xuất khẩu ngày càng thu hẹp lại. Trong bối cảnh hiện nay, LS không phải là tất cả, mà cái chính ở thị trường, ở đầu ra. Giải quyết việc này cần có thời gian.